ประวัติความเป็นมา

เทศบาลนครนครปฐม เดิมมีฐานะเป็นสุขาภิบาล จัดตั้งตามพระราชบัญญัติจัดการสุขาภิบาลตามหัวเมือง รัตนโกสินทร์ศก 127 เมื่อปี พ.ศ. 2453 ต่อมาเมื่อมีการตราพระราชบัญญัติจัดระเบียบเทศบาล พ.ศ. 2476 แล้ว จึงมีพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองนครปฐม พ.ศ. 2478 ประกาศเมื่อวันที 7 ธันวาคม 2478 (ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 52 หน้า 1666 ลงวันที่ 10 ธันวาคม 2478) และมีการยกฐานะเป็นเทศบาลนคร ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครปฐม จังหวัดนครปฐม พ.ศ. 2542 (ให้ไว้ ณ วันที่ ๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๒ เป็นปีที่ ๕๔ ในรัชกาลที่ ๙)

เทศบาลนครนครปฐม มีพื้นที่ในความรับผิดชอบในขณะจัดตั้งประมาณ 5.28 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ในตำบลพระปฐมเจดีย์ทั้งตำบล

ปัจจุบันเทศบาลนครนครปฐม มีพื้นที่ 19.85 ตารางกิโลเมตร หรือคิดเป็นพื้นที่ประมาณ 12,406.25 ไร่ (ตามพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองนครปฐม พ.ศ.2534 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 108 ตอนที่ 211 ลงวันที่ 4 ธันวาคม 2534) ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของหมู่บ้านและตำบลต่างๆ ในเขตอำเภอเมืองนครปฐม คือ
  1. ตำบลพระปฐมเจดีย์ (ทั้งตำบล พื้นที่เขตเทศบาลเดิม 5.28 ตารางกิโลเมตร)
  2. ตำบลนครปฐม
หมู่ที่ 5 7 8 9
  3. ตำบลบ่อพลับ
หมู่ที่ 1 3 4 5 8 9
  4. ตำบลพระประโทน
หมู่ที่ 1 2 4 6 7 8 9
  5. ตำบลห้วยจรเข้
หมู่ที่ 1 2 4 6 7
  6. ตำบลสนามจันทร์
หมู่ที่ 1 2 3 6
  7. ตำบลบางแขม
หมู่ที่ 9
  8. ตำบลลำพยา
หมู่ที่ 1 2 3
  9. ตำบลหนองปากโลง
หมู่ที่ 5
  (หมู่บ้านที่ขีดเส้นใต้ คือ หมู่บ้านที่เข้ามาอยู่ในเขตเทศบาลทั้งหมู่)
     
อาณาเขต
  ทิศเหนือ
ติดต่อกับ ตำบลนครปฐม และตำบลบ่อพลับ
  ทิศตะวันออก
ติดต่อกับ ตำบลพระประโทน และตำบลธรรมศาลา
  ทิศใต้
ติดต่อกับ ตำบลห้วยจรเข้ และตำบลสนามจันทร์ และตำบลบางแขม (ม.9)
  ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลลำพยา์ และตำบลหนองปากโลง